KALEMİN UCUNA DÖKÜLENLER

Her şey önce bir hayalle başladı. İlk başta anne babamın hayaliydim. Dünyaya geldim. Sonra kendim hayal kurmayı keşfettim ve kendime hayallerimden bir dünya yarattım...

03/09/2015

Travma Yaşayan Çocuğunuza Nasıl Yaklaşmalısınız?

Her çocuğun yaşadığı ortamda kendini güvende ve emniyette hissetmesi önemlidir. İhmal edilme, fiziksel/cinsel/duygusal istismar, anne babanın boşanması, ailede ani ölüm, aile içinde şiddet, ağır hastalıklar, terör olayları, savaş, zorbalık, doğal afetler gibi çocuğa kendini güvende hissettirmeyecek her olay çocuğu travmatize edebilir. Travmatize olan çocuk dünyanın güvenilir bir yer olmadığını düşünmeye başlar; yoğun korku, çaresizlik, kontrol kaybı ve yok olma tehdidi hisseder. Çocuğun yaşadığı olayın travmatik olup olmadığını olayın kendisi değil, çocuğun olaya karşı verdiği duygusal tepki belirler.

Yaş gruplarına göre çocukların travmaya verdiği tepkiler

Bazı çocuklar travmaya hemen tepki verdikleri gibi bazıları da bir süre sonra tepki verir. Her yaş grubunun verdiği tepki farklılık gösterebilir. Bununla birlikte ortak bir tepki vardır ki o da güven kaybı ve olayın yeniden tekrarlanması korkusudur. Bazı çocuklar yaşıtlarına göre daha hassas olabilir. Daha önce travma yaşamış ya da zaten bir psikolojik destek alan çocuklar travmadan daha çok etkilenir.

5 yaş ve altındaki çocukların travma sonrasında verdikleri tepkiler:

Korkulu yüz ifadesiAnneye ya da bakıcıyı yapışma
Ağlama ya da çığlık atma
Hıçkırarak ağlama ya da titreme
Amaçsızca hareket etme
Kımıldayamama
Daha erken yaş dönemindeki davranışları gösterme; parmak emme, altını ıslatma, karanlıktan korkma vb.

6 - 11 yaş arası çocukların verdiği tepkiler:

Kendini soyutlamaİçine kapanma
Kabus görme ya da uyku sorunu yaşama
Huzursuzluk, gerginlik ya da yıkıcı davranışlar
Öfke patlamaları
Kavga başlatma
Odaklanamama
Okula gitmek istememe
Tıbbi olarak açıklanamayan bedensel ağrılar
Anlamsız korkular oluşması
Kendini suçlu hissetme
Hissizleşme
Akademik başarıda düşüş

12-17 yaş arası çocukların verdiği tepkiler

Olayın düşünce, şekiller ve anımsamalar ile tekrarlayıcı, acı veren şekilde hatırlanması
Olayı hatırlatan şeyleri görmezden gelmek
Alkol ve maddeyi kötüye kullanma
Yıkıcı, kaba, zarar verme gibi davranışlar sergileme
Fiziksel şikayetler
Kabuslar ya da diğer uyku sorunları
Kendini soyutlama
Kafa karışıklığı
İntihar düşünceleri
Suçluluk duygusu ve intikam alma isteği

Travma sürecinde ailelere öneriler

Olayla ilgili kendi duygularınızın farkına varın.
Çocuğunuza onu sevdiğinizi, bu olayın onun suçu olmadığını, üzülmesinin doğal olduğunu söyleyin.
Üzülmesine, ağlamasına izin verin.
Duygularını ifade etmesi için teşvik edin.
Ondan cesur ve güçlü olmasını beklemeyin.
Çocuğunuz kendini hazır hissetmeden olayla ilgili konuşmasına zorlamayın.
Çocuğunuz güçlü duygular gösterdiğinde, altına ıslattığında, parmağını emdiğinde ona kızmayın.
Eğer uyumakta zorlanıyorsa odasının ışığının yanmasına ya da kısa bir süreliğine sizinle yatmasına izin verin.
Günlük rutinlerinize devam edin.
Eğer edemiyorsanız birlikte yeni rutinler geliştirin.
Mümkünse kontrolün onlarda olduğunu hissettirmek adına yemeğini ya da kıyafetini kendinin seçmesine izin verin.
Eğer bir ay içeresinde güvenli bir ortamda olmasına rağmen günlük rutinlerini devam ettiremiyor ve yeni belirtiler ortaya çıkıyorsa mutlaka bir uzmana götürün.

Travma Tedavisi

Erken çocukluk döneminde çocuk olayı anlatamaz ama olay hafızasında kodlanır. Çocukların oyunları aileye ve uzmanlara çocuğun yaşadığı olayla ilgili bilgi verir. Travmatize olmuş çocuk oynadığı oyunlarda olayı birebir canlandırır. Travmatize olmuş çocuğun oyunları yaşıtlarının oyunlarından farklıdır, daha sert ve monotondur. Bu yüzden oyun terapisi travmanın tedavisinden etkili bir yöntemdir. Bunun yanı sıra sanat terapisi, EMDR ve terapi sürecini desteklemek için homeopatiden de destek alınabilir.

Not: Bu yazı, Pınar Kobaş tarafından 03.09.2015 tarihinde "Hürriyet Aile"de yayınlanması için hazırlanmıştır.Buradan yazının ilk yayınlanan kaynağına ulaşabilirsiniz.

1 2 3 4

Her danışan için bir fidan dikilmektedir.